De Hoge Raad heeft twee uitspraken gedaan over tussentijds beroep. In december bepaalde de Hoge Raad dat voortaan een nieuwe beroepstermijn begint te lopen als de rechter verlof geeft voor tussentijds beroep of cassatie. In januari voegde de Hoge Raad hieraan toe dat tegen de beslissing zélf om al dan niet verlof te geven voor tussentijds cassatieberoep, géén hogere voorziening openstaat, ook niet met een beroep op een doorbrekingsgrond.
Openstelling tussentijds hoger beroep bij tussenvonnis garandeert volledige beroepstermijn
HR 17 december 2021, ECLI:NL:HR:2021:1924
In zaak HR:2021:1924 heeft de rechtbank in een tussenvonnis overwogen (1) nog geen deskundige te benoemen én heeft (2) tussentijds hoger beroep opengesteld.
Volgens het hof, is er sprake van een appellabel vonnis vanwege beslissing (1). Een beslissing over alleen punt (2) is volgens het hof alleen maar een rolbeschikking, en levert geen appellabel vonnis op.
De Hoge Raad geeft nieuwe regels voor tussentijds hoger beroep:
- De rechter kan na een tussenvonnis zolang geen eindvonnis is gewezen, verlof geven voor tussentijds hoger beroep. Dat kan de rechter op verzoek of ambtshalve doen, nadat hij partijen heeft gehoord. Deze beslissing is op zichzelf niet appellabel, maar staat in een nieuw tussenvonnis. Op de dag van dit vonnis waarbij tussentijds beroep is opengesteld, begint een nieuwe beroepstermijn te lopen. Dit is anders dan voorheen.
- Het tussentijds hoger beroep kan worden ingesteld tegen alle eerdere vonnissen, behalve tegen niet-appellabele vonnissen, of een vonnis dat in een door de appellant eerder ingesteld hoger beroep had kunnen worden betrokken (de ‘een-keer-schieten regel’).
- Met het instellen van het hoger beroep hoeft niet te worden gewacht totdat op een daartoe gedaan verzoek is beslist.
- Deze regels gelden ook voor arresten en beschikkingen.
Er begint voortaan dus altijd een nieuwe beroepstermijn te lopen op de datum van de uitspraak, waarbij de rechter verlof geeft voor tussentijds hoger beroep of cassatie tegen een eerder ongunstig (materieel) vonnis. Dat betekent dat een partij na die eerdere ongunstige tussenuitspraak niet alvast onnodig kosten hoeft te maken door tussentijds hoger beroep of cassatieberoep in te stellen, terwijl later verlof wordt geweigerd.
Eén keer verlof gegeven, blijft gegeven
HR 28 januari 2022, ECLI:NL:HR:2022:83
In zaak HR:2022:83 geeft het hof in een verlofarrest toestemming aan Capgemini voor tussentijds cassatieberoep. Later wordt op de rol aangetekend dat op die datum géén arrest is gewezen. Het Hof schrijft partijen dat een foutje is gemaakt en vraagt hun het verlofarrest te vernietigen. Bij brief wordt vervolgens verlof geweigerd.
Capgemini heeft tóch tussentijds cassatie ingesteld.
De Hoge Raad acht Capgemini ontvankelijk: door het verlofarrest te wijzen en vervolgens op de rol te vermelden dat geen arrest is gewezen, is onduidelijkheid ontstaan. De rechtszekerheid eist dan dat ervan moet worden uitgegaan dat het verlof is verleend. Daarom kan het hof ook niet op zijn beslissing terugkomen.
Tegen de beslissing zélf om al dan niet verlof te geven voor tussentijds cassatieberoep staat géén hogere voorziening open, ook niet met een beroep op een doorbrekingsgrond.
